Kan het OCMW leefloon van een familielid terugvorderen?

Via het OCMW hebben personen met onvoldoende inkomsten (omdat hun middelen lager zijn dan het minimuminkomen of omdat ze geen inkomen hebben), recht op een leefloon tegen bepaalde wettelijke voorwaarden. Maar welke gevolgen heeft deze financiële steun voor het gezin van de rechthebbende?

Heeft het OCMW het recht een terugbetaling te vorderen?

Het OCMW kan inderdaad van bepaalde personen de terugbetaling van het leefloon vorderen. Artikel 26 van de wet van 26 mei 2002 betreffende het recht op maatschappelijke integratie voorziet in dit recht:

Art. 26. Het leefloon door een centrum uitgekeerd met toepassing van deze wet wordt krachtens een eigen recht door dit centrum verhaald, binnen de grenzen, onder de voorwaarden en modaliteiten bepaald door de Koning, op de onderhoudsplichtigen bedoeld in artikel 4, § 1, alsook de onderhoudsplichtigen bedoeld in artikel 336 van het Burgerlijk Wetboek, tot beloop van het bedrag waartoe zij gehouden zijn gedurende de tijd dat het leefloon is uitgekeerd.

Op wie kan het OCMW dit recht toepassen?

Het OCMW kan invorderen ten aanzien van de onderhoudsplichtigen. In de wet van 26 mei 2002 worden die personen opgesomd.

Het gaat om de echtgenoot of, indien nodig, de ex-echtgenoot; de ascendenten en descendenten in de eerste graad; de adoptant en de geadopteerde. Daarnaast ook de feitelijke vader (i.e. de vader wiens vaderschap niet is bewezen maar die een bijdrage verschuldigd is).

Om te bepalen wie deze onderhoudsplichtigen concreet zijn, heeft de wetgever zich gebaseerd op het beginsel van ‘familiale solidariteit’, wat betekent dat leden van eenzelfde gezin elkaar onderlinge hulp verlenen.

Dit solidariteitsprincipe bestaat echter niet tussen onderhoudsplichtigen van eenzelfde rang; het OCMW kan zijn schuldvordering dus niet verhalen op een broer of een zus.

Bestaan er uitzonderingen op deze mogelijkheid van terugvordering?

Eerst moet het OCMW een sociaal onderzoek voeren alvorens wat dan ook terug te vorderen. Na dat onderzoek kan het OCMW al dan niet beslissen of een terugvordering passend is.

In volgende situaties kan er beslist worden niets terug te vragen:

Wanneer dit nadelig zou zijn voor de familiebanden.

Omwille van redenen van billijkheid.

Indien er binnen het gezin een ernstig conflict bestaat of indien de onderhoudsplichtige al vele jaren geen contact meer heeft met de rechthebbende van het leefloon.

Van een kind, indien die ouder uit het ouderlijk gezag is ontzet.

Het OCMW moet hoe dan ook rekening houden met de specifieke situatie van elk gezin.

Kan DAS helpen indien u leefloon moet terugbetalen aan het OCMW?

Ja, DAS kan u inderdaad helpen als u van het OCMW een brief krijgt.

Het OCMW kan u in het kader van het sociaal onderzoek een kopie van uw aanslagbiljet vragen om de drempel van uw inkomsten te controleren en aldus na te gaan of u gehouden bent een deel van het leefloon terug te betalen als onderhoudsplichtige. Als het OCMW beslist een schuldinvordering in te stellen voor het bevoegde vredegerecht, kan DAS u de nodige bijstand leveren. In sommige dossiers slaagde DAS erin de terugvordering van het OCMW te betwisten door te wijzen op de bijzondere gezinssituatie van de verzekerde, of slaagde DAS erin het gevraagde bedrag te verminderen.

Via de ‘All Risk’ waarborg, opgenomen in onze rechtsbijstandsverzekering ‘Conflicten BeneFisc’, staat DAS u in zulke situaties bij.

Bezoek onze website voor meer informatie! Raadpleeg onze algemene voorwaarden en de IPID-fiche die gratis beschikbaar zijn op onze website alvorens een polis af te sluiten.

Melissa NembriniJuriste

Dit artikel is een commercieel document dat informatie bevat over een concreet dossier van de Belgische onderneming D.A.S. Om privacy redenen zijn de tijdslijn en de persoonlijke gegevens van de betrokkenen gewijzigd. U kunt een offerte van onze verzekeringspolissen verkrijgen bij uw bemiddelaar. Voor de exacte bepalingen en alle bijkomende informatie, de uitsluitingen en beperkingen verwijzen wij u naar de algemene en speciale voorwaarden en de IPID-fiche die u kosteloos kunt raadplegen op www.das.be of bij uw bemiddelaar. Elke niet-professionele cliënt dient deze documenten door te nemen voor de aankoop/ondertekening van dit product. Een polis rechtsbijstand heeft een looptijd van 1 jaar. Binnen de 14 dagen kunt u uw beslissing zonder kosten ongedaan maken via een aangetekende brief aan D.A.S. Het Belgisch recht en de Belgische rechtbanken zijn van toepassing op de verzekeringsovereenkomst. Voor klachten contacteer eerst de Interne klachtendienst: meldpunt@das.be; Adres Ombudsdienst van de Verzekeringen: De Meeûsplantsoen 35, 1000 Brussel, www.ombudsman-insurance.be. Toezichthoudende instanties: De Nationale Bank van België, de Berlaimontlaan 14, 1000 Brussel, www.bnb.be en De Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA), Congresstraat 12-14, 1000 Brussel, www.fsma.be.